Download fulltext
11
“” 1 u h 1111 1_ v 01 clo S tu d ie k rin g W van Rijckeghem (red ) l’ o 11 H c y 111d i Ecc:u101nie 1111r/ ‘ 1t r /11 1’/ t () V II I/ 111 cl Il Ooay Fortma n 1110 ( 13 Goud zw aa rd piot A M de Roos p f Macro-econon1ie en politiek Bi jd ra : Driehuis J Duijn F E Klijn Milt enbur Moula ert U Rosenthal Va nde nb ro cke Vermaat Samsam Uitgeverij Alphen aan den Rijn/Brussel 1983 6 Bestrijding werkloosheid: bijdrage Post-Keynesiaanse economen FRANK MOULAERT /FRA NK VANDENBROUCKE* De titel dit hoofdstuk roept een reeks vragen op die we – conventiegetrouw kunnen verdelen in twee categorieën Primo welke theoretische post-Keynesiaan se leveren tot beter begrip crisis iich nu al bijna 10 jaar ontwikkelt? En secundo norma tieve meer praktische inbreng zij formulering economisch beleid ter bestrijding werkloosheid? In overeenstemming met deze ruime omvat hoofdituk grote delen: 1) “Analyse”: hierin beschrijven summiere wijze verschillende historische inzichten relevant zijn voor huidige We pleiten daar bij vooral betere synthese tussen vaak uiteenlopende benaderingen 2) “Taken”: meest belangrijke problemen onderzoeksterreinen professionele vandaag het licht enorme Bij voorbeeld werken één voorstel uit (arbeidsduurverkor ting) “Analyse” “Taken” uiteraard sterk elkaar ver bonden; eigenlijk zouden ze samenhangend geheel moeten rmen er ons bewust dat hier nog niet val is mate waarin beide delen uiteenlopen te nt taakspanning waar economie-beoefening ‘lf Met dank Paul Zeeuwts Miltenburg Walter Kcnnes hun commentaren 16 7 voorstaat Alhoewel opzet dus ambitieus kan lijken blijft resultaat beschei den: eerder tussentijds rapport dan defi nitief verslag Maar troosten gedachte misschien wel blijvende kenmerk vak zal blijven 6.1. Analyse economische Achtergronden crisis: overzicht poging afdeling proberen strengen verschil lende naar toe te halen hoop zo steviger koord maken om alter natief hangen verklaren ontstaan crisis-situatie door interactie ener zijds structureel onevenwicht wereldeconomie anderzijds institutionele instabiliteit Het gaat daarbij ontwikkelingen reeds gang kwamen jaren zestig A. Structurele etiket “structureel” gebruiken eer der enge zin sectoriële verdeling produktie inkomen bedrijfstaksgewijze groei Primaire versus industriële sector Een eerste ruwe vaststelling aanzienlijk deel haar oorsprong vindt oneven wichti gheden sectoren materi ele primaire sec tor bedoelen bepaald drastische verschui ving ruiltermen sinds 1972-73 kern probleem als volgt schetsen Continue stabiele vereist outputs industri gepaste proportie groeien principe zou prijsmechanisme via relatieve prijs (ruil voet) evenwicht garan deren é rvaring prijsscho mmelingen loop dez e eeuw heeft aangetoond prijsme chanisme hoogst onefficiënte regulator Eén aanleidingen depressie dertig was daling aantal pri maire produkten tengevolge kleinere vraag van- wereld overproduktie daarmee samenhangende inkomensverlies producenten leidde beurt uitvoerprodukten enzovoort ont wikkeling 1972-1973 net omgekeerd prijzen energie scherp stegen zoals derti eveneens reële deflatie wereldvlak Want zetten gestegen inkomens voldoende bestedingen N Kaldor (1976) wijt gezicht paradoxale ervaringen vóór oorlogse aan: uiteenlopend karakter prijsvormin (vraa aanbod speculatie sector; “administered prices” indus triële sector) asymmetrie reacties inkomensdaling res pectievelijk -stij ging inkomensstijging leidt toename bestedin gen gelijk dalin andere Ook juist hele ge heel beschouwen: verschillen treden deelsectoren gaan Belangrijk verandering 19 72-73 herschikkign betalingstekorten -overschotten deflatoire gevolgen hier worden verder behandeld dynamiek leidende bedrijfstakken concept “structureel onevenwicht” ook toe passing gedesaggregeerd niveau geleidelijke “uitputting” be drijfstakken (l eading sectors motor-sectoren) proces begon Tabel il lustreert beknopt Drie elementen komen voren: men duidelijk karakteristieke bedrijfs takken onderscheiden na-oorlogse periode merkelijk hoger groeiritme hadden gemiddelde (kolom duurzame con sumptiegoederen chemische speelden rol; 8 169 meeste landen trad 1963-1973 vertraging groeiritmes vergelijking explosieve Verder onderzoek toelaten subperiodes “levensc yclus” sleutelsectoren duiden toenemende verzadi (Van 1979); verschil tweede veel minder uitgesproken <"') "' r--- -CC-\0\C C""') i:: \C O'\CO r---1 1"'1 (lJ O'\ si ü 3 0c:: 0u C/l 171 Sommige stellen investe ringen R&D wijzigingen ondergaan door heen produktiecyclus gaande expansieve klemtoon kostenbesparingen standaardi satie rationalisatie Freeman (1979) idee schematisch mooi uitgewerkt elektronische Indien dergelijke mechanismen gelijktijdig schillende verklarende factoren arbeids besparend investeringen einde golden sixties schema figuur partiële verklaring bieden langdurig denken aangewezen onderzoeksterrein zo empirische problematiek leunt debat “pro ductivity slowdown” arbeidsproduktiviteit na 1973 vertraagd stijgingsritme ar beidsproduktiviteit evenwel hoog brede his torische (zie Maddison 1979 1980) verhouding b Rothwell Zegveld 20) Om duidelijkheid scheppen “productivity moet onderscheid Figuur Cumulatieve causaties vicieuze cirkel entry-barriers verlagen naarmate zich maturiteitsfase bevinden; relati eve verzadiging afzet- mark ten; aanbodcapaciteit overtreft bepaalde sleut elsectoren / potentiële arbeidsproduktiviteiten feite lijke (gemeten arbeidsproduktivitei tDe produktiviteit wordt gedefinieerd bereikt “nor male” bezetting produktiecapaciteit (d po tentiële produktieniveau) Ons inziens hierbij echter stati sche output dynamische gebruikelijke statische berekend ne gatieve cyclische impact onderbezetting capaciteit feitelijke schakelen negatieve effect lager-dan groeiritrnes arbeidsprodukti viteit uitschakelen negatief investeringsritme waardoor diffusieproces technologische innovaties wordt; “learning-by-doing” effect\;!n laag winstniveau arbeidsbesparend (rationalisatie arpeidsuitstoot versterkt macro economischeproblemen: trage stijging koopkracht overheidsdeficit bezuinigingen ‘-” öO’ D “”>’ O[) uQJ ;’ (/) E. Enkele beschouwingen besproken steekt duidelijke verschuiving draagkrachtigen investeringsscenario inleveren menstrekkers 130 dubbele verdienen stimulerend economie? consumptie-quote positief bestedingseffect verwachten koopkrachtverschuiving verhoogde evasiedrang (fiscale fraude kapitaal vlucht) Hiertegen maatregelen pt F) 214 “>’ 0( é”-<' 21 aanwer vingen stimule rend terugschroeving remmend vermindert bestedi Schat kist deviezen verkopen NBB Caeteris financieringsbehoef- geldbasiscomponenten "overheidspa pieren" "vreemde devie zen" Daar geringe ontspannend Weliswaar teringsinspannin 1982-1983 "uitsparing" overheidsfinan ciën; balans 65 24 104 84 beslag gelegd markt z alles betalings balans? aannemen ex-werklozen importgoederen opdrijven aftopping wellicht dure reizen wagens handels voorspellen Gegevens import ntensiteit inkomensgroep beschikbaar gesi muleerd kapitaalreke ni ng laat raden bui tenland ontlenen; kapitaalvlucht simulering behulpzaam uitein delijk ontbreken differentiëring ngs- spaargedrag inkomensgroe pen; betrouwbaar socio-politieke weerstand privileges goedschiks aanvaarden Aanpassingen overlegmodel inkomensvorming verkeer controlemodel vakbonden niveaus (nationaal sectorieel ondernemingsge wijs) uitoefenen aanwervingen openheid bedrijfsvoering verregaande formatieplicht bedrijfsleiding beleidsvoerders tekent bestrijdin Zowel kapitaalverkeer vereisen opheffing bankgeheim gezegd opdat sluitend Bovendien: Euro pees gevoerd "evasie" nutteloos superieure geconcentreerdeaanpak Interna doorvoering natio eenvoudiger Voorlopig roeien riemen controle luik onmisbaar Litera-t;uu Argy Postwar InternationalMoney Crisis An Analys London George Allen & Unwin "The visited: analogies between reparations payments 20's surpluses" Oxford Bulle tin Economics Statistics volume 41 August Bergsten Cost Reaganomics" Foreign 44 Fall Block "Contradictions Capitalism 216 World System" Insurgent Sociologist Eugene Oregon USA vol winter (1977) Origins International Monetary Disorder Study United States War Present Berkeley Uni versity California Press Calleo (ed Money Coming Order University Carribridge "World Trade Finance: Prospects 1980's" Vol Decem ber Caymax L Verhulst relatieveomvang gewesten bedrijfsgrootte Leuven HIVA Ploegenarbeid Hoger Instituut Arbeid Cifop (1978) L' économie demain: Marché plan concer Dancet Geert economi Gids Maatschappelijk Gebied 263-284 mie: bewegingsruimte?" 285-292 Deleeck Herman (1980) Sociale Zekerheid droom daad Theori onderzoe Deventer-Ant werpen Loghum-Slaterus 374 Denison Accounting Slower Growth· 19?0's Washington Brookings Institutions Eichner Guide Post-Keyn esian MacMillan Etuc Resoluties Congres Haag april Chr Kondratiev Long Waves Techni cal Change Unemployment" in: OECD Structural Deter minants Errrployment Unerrrployment Paris tatio Troisième congrès des économistes belges langue française Namur 17-18 1978 Conen G Huijgen 1960 (IV)" Econo misch Statistische Berichten juni pp 661-668 Modern Capitalis Its Growth Transformati onLondon Martin Robertson Tarling R Advanced Capi talist Economies 1950-?0 -Way out Report Economists Conference "Sortir la Crise" February (first draft) Department Applied "Goochelen cijfers Belgi tekorten" Nieuwe Maand 507-516 Hale "Some Implications Gene ral Theory Employment Interest Money" RRPF; Sociaal-economische gastarbeid Rotterdam Nederlands Huybrechs "Sociale levensminima 1976-1981" Gebie 956 Institut Syndical Europeen La terrrps trovail Occidental Deuxième par- conséquences économiques sociales Brussel ISE Causes Slow Rate Kingdo Inaugural Lecture "Inflation recession Economy" Journal Volume December 218 219 Mirrlees (1962) "A Model mie Growth" Studies XXIX (1971) Selected Essays Dynamics Capitalist 1933-19?0 Ch Depression 1929- 1939 Lane Kirschen Distribution redistri bution revenus entre groupes socio-professionels Dulbéa Leonard medische ploegenar beid IVA "Long ruq dynamics productivity growth" Banca Nazionale Lavoro Quarterly 33 September O'Connor "Profitability: background paper" Meèks Disappointing Marriage: Gains Merger Das Technologische Patt Innovationen überwinden Frankfurt/M Methods Regional Science Political Compared" Salinas (ed) Analysis Division Labor Applications Approach Boston Kluwer Nijhoff Publishing Martens "Arbeidsproces gastarbeid" Mens Maatschappij 198 Mueller Determinants Effects Mergers Massachusetts Oelschlager Gunn Hain Pub1 ishers Nadiri 0) "Sectoral Productivity Slowdown" E'R Papers Proceedings May 98 349-352 Nakamae "Prospect 0' Japanese view" Strange Tooze 981) Nationaal Statistiek 1970-1980" Stu dié"n Arbeidsraad 1972) Collectieve Arbeidsovereen komst nr houdende ordening beidsraad akkoorden beids overeenkomsten betreffende ondernemingsraden Brus maart 1972 Bank middel Belgi·ë werkdocument Verslagen North-South: Programrne Survival Independent Comrnission Development Issues Chairmanship Willy Brand½ Pan Books "Fiscal Simulations with In ternational Linkage Model" Outlook Occasional Studie July Okun Prices Quantities: Macro-Economie Institution Niveau d' errrploi aménagement Etude 77/16 pour Commission Communautés Européennes Pernot familiale Samenvattende Prelude prognose Planburaeu 220 221 vooruitzichten middellange (1981-86) Lenteprojectie mei 25-41 (1981a) 50" 727-747 "Naar termijn" 25 291-322 (1982a) erger Rijksdienst Jaarverslag dienstjaar 198Q (1980a) Aantal opgenomen (NACE-classificatie) Rostow History Prospect Note Kaldor's Law" (en "Reply" nummer) "Conflict inflation money" Economic Technical Frances Pinter (Publishers) Limburg (ACV) Deeltijdse oplossing? Hasselt ACV "Het kwetsbaar gelijk" Berichte 3328 oktober 1048-1053 Singh Takeover Their Relevance Stock Market Firm Stewart Sengupta 982) Finan cial Cooperation Framework Poli Surplus Capacity (1954) Stagnation Eu ropean Genève Nations Triffin lorld Maze National Curren ies Payment0 Haven Yale plotse ritme ontwikkleing: simula Serena-Rpaport Algemene Directie AD-FVDB/2632 aanvullende versie AD/FVDB/2729 "Keynesiaans recept crisis" 443-460 Conflicts Recession Theoretical voorgebracht conferentie "Economie Western Europe" Vandenbr oucke "Een tewerkstelling" Steendam Technologie: Nieuw Beter ACC0 39-93 Lange Golf Economie: Innovatie Dal helpen? Assen Gorcum Vanempten "Vragen rond evolu dienstensector" werkge legenhei4 95-110 Klerk Reuten B Thio "Bestedingsbeleid lange-termi jn perspectief (I)" Economisch-StatistischeBerichten 434-438 222 223 18. OESO-gebied geringere lek industrie-landen; output-multiplicator (volgens OESO-Interlink model) budgettaire zienlijk gunstiger multiplicator budget Zie: Fiscal cy Special 19. Centre Research 20. Zie 21. 297 22 Art cit 300 23 144-145 25. Exclusief brugpensioen werknemers; 26. 1974-80 bereikte bruto-inkomen ambacht 136 beroe pen intresten toevloeiend particulieren 240 NIS (1981)) 27. Onze argumentatie gelijklopend 436 28. grotendeel overgenomen Inst itut 29. 97 SE Schattin '3 Cfr Verschooten(1982) Verschooten art 79 CIFOP 2: 10-11 ld eonen 43 actualisatie ringsbedrag waarmee 45. Ministerie Zaken Dienst Expansie afgerond 46. Berekeningen gegevens; 47. Rekeningen 226 227 lange-termijn (II)" Ec nomi sc h- St ht 465-469 Wildemeersch scheikundige loep" Wer kge egen Jan "Palasthy: België's ban dagen" 5-15 Noten uitzonderingen concur rentie" micro-elektronica kwan titatief technologischevernieu wing Bezuinigingen overheidssector 4. "wet" (1966); toetsing Tarlin hierop 8. vermeldt integrati blokken enigszins isoleren 9. uitgebreide geformaliseerde 10. gelijkaardig geanaly seerd '60; formele afleiding 11. "real money squeeze" (p 199 12. Kalecki's conjunctuurcyclus 13. bijgedragen '70 stijgend statistisch veranderde samenstelling beroepsbevolking nijverheid mede intermediaire dienstverl ening geillustreerd interessante "profit 0'Connor recente causatie Westduit Japanse post-Keynesianisme 0zawa 6. ongecoördineerde tuss enoorlogse "transfer-probleem" 7. marxistische Kindlebergers "lei derschap" verband 11-16 15. empi rische ondernemingsfusies -overnames: noch efficiëntie winstgevendheid significante deter minant Meeks 16. 17. specifiek kostenprobleem (gehad) 224 225
